Evren anlaşılması zor karmaşık bir yapıya sahiptir. Sıra dışı evren hakkında birçok teori vardır ve bilim dünyası evren için birçok çalışma yapmaktadır ve bunlardan biride evren modelleridir. Peki ya, evren modellerini hiç merak ettiniz mi?
Evren Modelleri Nedir?
Hepimiz biliyoruz ki evren, anlaşılması zor bir yerdir ve bu yer Büyük Patlama‘dan oluşmuştur. Aslında Büyük Patlama beraberinde evrenle ilgili bir tartışmayı meydana getirmiştir. Yani evrenin sabit bir hızla mı yoksa belli süreçler de şişerek mi genişlediğidir. Bunu söyledikten sonra evren modellerine geçebiliriz. Evren hakkında birçok modellemeler yapılmıştır.Kimisi kabul görünmüş olup kimisi de kabul görülmemiştir. Evren modelleri bilim dünyası için büyük bir önem taşımaktadır. Peki bu modellerin yapılmasının nedeni nedir?
Evrenin modellerinin yapılmasının nedeni kısaca evrenin özelliklerini, yapısını, işleyişini kolay anlamlandırmaya yönelik yapılan bilimsel araştırmalardır.Bu modeller neler? Birlikte bakalım.
1. Açılıp Kapanan (Oscillating) Evren Modeli
Big Bang ile oluşan evrenin bir süre sonra kendi içine küçülerek aynı noktada toplanacağını ifade etmektedir. Bunu evreninin başlangıcı olan Big Bang ve sonrasında genişleyen parçacıklar, daha sonrasında ise bu parçacıkların hızını tersine çevirerek Big Bang’in gerçekleştiği noktaya toplanmasını ifade etmektedir. Sonsuz evren anlayışını benimseyen kesimin savunduğu bir teori olan Açılıp Kapanan Evren Modeli, özellikle entropi yasası ile çeliştiğinden dolayı bilim dünyasında çok kabul görmedi.
2. Durağan Durum (Steady State) Modeli
Ünlü astronom Fred Hoyle‘un Big Bang Teorisine karşı savunduğu Durağan Durum Modeli, yani diğer bir değişle Steady State, genel olarak maddeyi ve evreni değişmez olarak kabul etmektedir. Hubble’ın evrenin sürekli genişlediğini gözlemlemesi ile de çeliştiğinden günümüzde pek dillendirilen bir teori değildir.
3. Ockham’ın Usturası
1280 – 1349 yılları arasında yaşamış bir İngiliz filozof olan William’a göre, mümkün olan şey olabildiğince az varsayım ile desteklenmelidir. Basit ve anlaşılır olan bu teori, gereksiz ayrıntılar çıkartıldığında konuya doğru şekilde yaklaşılarak sonucu bulma mantığına dayanmaktadır.
4. Einstein’nın Kozmolojik Sabit Hipotezi
Einstein’in kapalı evreninin zayıf noktası, bu evrenin kütle çekim kuvveti nedeniyle kendiliğinden kendi üzerine çökebilir oluşundaydı. Einstein bu durumdan kurtulmak için ”Kozmolojik Sabit” hipotezini öne sürmüştür. Bu kütle çekim kuvvetine karşı koyan ve böylelikle evrenin çökmesini engelleyen itici bir kuvvettir.Kütle çekim ve ”kozmolojik sabit” ile statik evren düşüncesini bir süreliğine bilim adamları tarafından destek verilse de az maddeye sahip bir evrende kütle çekim etkileri o kadar zayıf olacağından klasik kozmolojinin temeli genel görelilik ihmal edilecektir.
5. Plazma Evren Modeli
Plazma evren modeline göre uzayın bir başlangıcı ve bir sonu yoktur. Nobel ödüllü bir fizikçi olan Hannes Alfven tarafından ortaya atılan Plazma Evren Modeli, uzayın ne bir başlangıcı, ne de bir sonu olduğunu ifade eder. Evreni kaplayan madde plazmadır ve sonsuz zamandır aynı şekilde kalmaktadır. Evrenin sıcak plazma ile kaplı olduğunu söyleyen plazma evren modeli, günümüzde evrenin büyük bir kısmını plazmanın oluşturduğu bilgisi ile de benzerlik göstermektedir.
Evreni sonsuz ve sınırsız olduğu ile ifade edilen bu teori, birçok bilim insanı tarafından hoş karşılanmadı ve bu sebepten de pek kabul görmedi. Bununla birlikte evrenin başlangıcını konu alan Big Bang teorisi günümüzde çokça kabul gördüğünden ve bu teoriyi çürüttüğünden, plazma evren teorisi tabiri caizse rafa kaldırıldı.
Bütün bu modellemeler ve teorilerin sonuna dünyaca tanınan fizikçi Paul Davies‘in bir sözünü ekleyerek sizleri düşünmeye yani Ockham’ın Usturası teorisini uygulamaya davet ediyorum.
Eğer doğanın derinliklerinde gerçekleşen işlerin kompleksliği, dünyanın en zeki beyinleri tarafından bile zor anlaşılıyorsa, bu işlerin sadece birer kaza, birer kör tesadüf eseri olduğunu nasıl düşünebiliriz?
Kaynak ve İleri Okuma:
- Big Bang ve Tanrı, Prof. Dr. Caner Taslaman
