Mıknatıs Nedir?

Saniye Alçın 9 Ekim 2018

0 2 dakika okuma süresi

Antik dönemden, orta çağ döneminden, cumhuriyet dönemine kadar hayatımızda günlük yaşantımızı kolaylaştıracak, sayısı belkide hesaplanamayacak kadar icat bulunmuştur. Bunlardan biriside yeri büyük bir öneme sahip olan mıknatıstır. Bu yazımızda mıknatısı inceleyeceğiz.

Mıknatıs nedir?

Çeşitli kaynaklardan bazıları mıknatısı ilk kullananın Araplar olduğunu, bazıları Çinlilerin icat ettiğini dile getirmiştir. Fakat magnetizma konusunda ilk önemli araştırmaları yapan kişinin Yunanlı Tales olduğu bilinmektedir.

Mıknatıs demir, nikel, kobalt, gibi maddeleri çekme özelliği olan ve manyetik alanı bulunan bir nesne veya malzemedir. Mıknatıs kullanıldığı yere şekil veya büyüklüğü değişebilir.

Maddenin mıknatıs özelliğine sahip olabilmesi için manyetik madde olması gerekmektedir. Mıknatısın karşılıklı 2 kutbu bulunmaktadır .Bu kutuplar Kuzey ve Güney kutbudur.

Mıknatıslar doğada tabii olarak bulunabildiği gibi, yapay olarak da üretilebilmektedir. Mıknatıslık özelliği atomların yapısındaki elektronların hareketinden kaynaklanır. Manyetik maddeleri mıknatıslandırma yöntemleri; etki ile mıknatıslandırma, dokunma ile mıknatıslandırma , sürtünme ile mıknatıslandırma şeklindedir.

Su katılarak çelikten yapılan mıknatıslar, yüksek ısıda ısıtılıyor daha sonra hızla soğutulup elde ediliyor. Mıknatıs yapımında ihtiyaç duyulan diğer önemli bir madde ise alnicodur. Birçok sanayi sektöründe kullanılıyor.

Mıknatısın zıt kutupları (N ve S) birbirini çeker, aynı kutupları (N ile N) ve (S ile S) birbirini iter. Mıknatısın manyetik alan kuvvet çizgileri kuzey kutbundan çıkar, güney kutbunda son bulur. Dünyamızın mıknatıslık özelliği var bu yüzden pusula ile yönümüzü bulabiliriz.

Mıknatısın Çeşitleri Nelerdir?

1)Doğal Mıknatıslar

Türkiye de ilk defa Manisa da M.Ö 800 yılında Yunanlılar tarafından bulunan doğal mıknatıslar günümüzde de hala Manisa da bulunmaya devam ediliyor. İçinde manyetit adı verilen demir oksit bileşiği içeren kayaç doğal mıknatıstır. Mıknatıs taşının diğer adı da magnetit tir. Çekme ve itme kuvveti mıknatısın kendisinde vardır.

2)Suni(Yapay) Mıknatıslar

Günlük hayatta birçok alanda kullandığımız mıknatıslar yapay mıknatıslar yapay mıknatıstır. Yapay mıknatısların yapımında daha çok demir ve çelikten yararlanılır. Bu mıknatıslar yapay vasıtasıyla manyetik mıknatıs özelliği kazanırlar.

Elektromıknatıs

Bu mıknatısların gerçek mıknatıslarla aslında hiç alakası yoktur. Bunlar sürekli devam eden ve kontrolsüz bir manyetizmaya sahip değillerdir. Tam tersi istenildiği gibi kontrol edilebilen ve istenildiği taktirde çekim gücü üreten mıknatıslardır.

Ham demir çubuk etrafında sarılmış geçirgen bir sargıdan elektrik akımı geçmesi durumunda meydana gelirler.

Mıknatısların Kutupları N Ve S dir Artı Ve Eksi Değildir!

Bu konu kafa karışıklığına sebep olmaktadır. Mıknatıslık elektrik yükünden farklı bir şeydir. Elektrostatik konusunda artı ve eksi yükleri biliyoruz. Aynı yükler birbirini itiyor, zıt yükler ise birbirini çekiyor. Mıknatıslarda aynı durum kutuplar için geçerlidir. Ama bunlar artı ve eksi yükler değiller. Buna dikkat etmeliyiz, bunlar 2 ayrı olaydır.