Yabancı El Sendromu
Yabancı el sendromu (YES) nadir görülen nörolojik bir rahatsızlıktır. Uzaylı eli, Dr. Strangelove ve anarjik el sendromu olarak da adlandırılmaktadır. YES’ de kişinin sahip olduğu bir eli kontrolü dışında hareket etmektedir. Bu el, nesneleri kavrama, fırlatma, vurma, kıyafet giyme ya da çıkarma, bireyi boğma gibi kompleks hareketleri de yapabilmektedir. YES’ e sahip olan birey, bir iş yapmak istediğinde, kontrol edemediği kolu başka bir iş yapmak isteyebilir. Örneğin; birey yemek yerken, diğer kolu tabağı alıp fırlatabilir. Bu durum, bireyin en basit işleri bile yapmasını olumsuz yönde etkilemektedir. YES bireye hem psikolojik hemde fizyolojik zararlar verebilir. Hastalar ellerini vücutlarından ayrı bir uzuv olarak düşünmektedir.
İnsan beyni sağ ve sol olmak üzere iki yarım küreden oluşmaktadır. Bu iki yarım küre arasındaki iletişimi, korpus kallozum sağlamaktadır. Korpus kallozum’ da meydana gelebilecek bir hasar (travma, inme, beyin ameliyatı, beyin intihabı, anevrizma vb.), yarım küreler arasındaki iletişimin bozulmasına neden olarak YES’ e sebep olabilmektedir. YES’in anatomik-kilinik ilişkiye göre üç farklı türü bulunmaktadır. Bunlar; frontal, kallozal ve posterior’ dur. Her türün kendine has klinik özellikleri vardır (Sarva, Deik, Severt, 2014). Her YES hastası bu durumdan farklı ölçülerde etkilenmektedir.
YES’ in kesin bir tedavisi yoktur. Deneysel amaçlı cerrahi müdahaleler yapılmaktadır. Yapılan tedaviler kontrol edilemeyen eli rahat ve sakin tutulmasına yöneliktir. YES’ de en önemli görev hastanın ailesine düşünmektedir. Çünkü; hastalar kontrol edemedikleri ellerine zarar verme eğilimi göstermektedir.
Kaynaklar
- Sarva, H., Deik, A. ve Severt, W.L. (2014). Pathophysiology and treatment of alien hand syndrome. Tremor Other Hyperkinet Mov (NY) 4, 241.
