D vitamini, çocuklar ve yetişkinler için bedensel ve ruhsal olarak yararlar sağlayan önemli vitaminler arasındadır. Vitamin olarak adlandırılmasına karşın güneş ışığı hormonu olarak bilinen bir sterol grubudur. Tıp dilinde kalsiferol olarak anılan yağda eriyen bu vitamin 2 tip olarak karşımıza çıkmaktadır. D2 ve D3 olarak adlandırılır. Besinlerden ve daha çok güneşten alınan bu vitamin karaciğer ve böbrekte daha işlevli hale gelir.
D Vitamini Ne İşe Yarar? Eksikliğinde Hangi Hastalıklar Görülür?
Raşitizmli bir bebek bacağı
D vitamini raşitizm tedavi eden faktör olarak geçmektedir. Bu hastalık daha çok kuzey kesimlerde görülmektedir. Güneş ışığından mahrum yerlerde besinlerle ve supplement takviyesiyle yeterli D vitamini ihtiyacını karşılamak oluşabilecek komplikasyonlar açısından önem arz eder. Raşitizm çocuklarda görülen bir hastalıktır. Hastalık uzayan kemiklerde eğrilikler, kemiklerde gelişim bozukluğu, göğüs kafesi üzerinde tesbihler(raşitik tesbih) olarak kendini göstermektedir.
Kadınlarda menopoz sonrası osteoporoz (kemik erimesi) görülme olasılığı D vitamini eksikliğinde artış göstermektedir. Menopoz dönemi yakın olan kadınların bir hekime başvurup kan tahlili sonuçlarına bakılarak D vitamini eksikliği varsa önüne geçilmesi menopoz sonrası dönem için oldukça önem arz etmektedir.
D vitamini eksikliğinin sebep olduğu hastalıklardan bir diğeri de osteomalasidir. Çocuklarda görülen raşitizm hastalığına benzer bir tablo karşımızdadır. Burada yetişkinlerin D vitamini yetersizliğine bağlı olarak kemiklerde eğrilik, kırık gibi durumlar gözlenebilir. Osteomalasinin sebeplerinden birisi sık doğum olarak karşımıza çıkmaktadır.
D vitamini eksikliği olan kişilerin şikayetlerine bakıldığı zaman genel olarak şu ifadeler yer alır ” son zamanlarda çok halsizim, yataktan kalkamıyorum, sebepsiz yere depresyondayım, sabah uyanmakta çok zorlanıyorum,…” Bu tarz cümleler duyduğumuz zaman bireye önerimiz bir kan tahlili sonucunda D vitamini eksikliği var mı onun kontrolünü yapılmasıdır. Ülkemiz güneş alma açısından şanslı ülkeler arasında yer almasına karşın D vitamini eksikliği toplumda sık görülmektedir. Doğru güneşlenmeyi bilmek ve doğru beslenmek sabah uyanırken bile bireyin rahat etmesine yardım sağlamaktadır.
D Vitamini Beyin İşlevi İçin Yararlı Mıdır?
Yapılan araştırmalara göre D vitamini bir tek kemikten sorumlu olmaksızın bazı kanser türleri, MS olarak bilinen Multiple Sklerosis, hipertansiyon, obezite gibi hastalıklar üzerinde de etkili olduğu gözlemlenmektedir.
Deride gereksiz hücre çoğalması sonucu oluşan sedef hastalığının D vitamini tedavisi ile iyileştirilmesi,
Otoimmün hastalıklar olarakta bilinen iltihaplı romatizma ve MS gibi hastalıkların tedavisinde D vitaminin faydalı olması,
Bunlara bakıldığı zaman bedende yeterince D vitamini bulunması beyin işlevlerini de iyileştirebilir.
D Vitamininin Obeziteyle İlişkisi:
D vitaminin obeziteyle ilişkisi kalsiyum minerali ile ilintilidir. D vitamini eksik alımına bağlı olarak kalsiyum minerali emilimi azalır. Buna bağlı olarak yağ uzaklaştırılmasında azalma görülür neticede obezite tablosuyla karşı karşıya gelinebilir.
D Vitamini Kaynakları? D Vitaminini Nasıl Sağlarız?
Doğal besinlerle kişinin D vitamini gereksinimini karşılamak oldukça zordur. Besinler insanın D vitamini ihtiyacını karşılayacak düzeyde D vitamini içermezler. Ancak bakıldığı zaman besinler arasında doğal balık yağı ve karaciğerD vitamini açısından zengin besinlerdir. En çok D vitamini içerek besin olarak Morina balığı karaciğer yağından bahsedilebilir.
D vitaminin asıl kaynağı güneştir. D vitaminin öncüsü insan derisinde bulunur ve güneşte bulunan UV ışınları deriye temas ettiğinde bu öncü moleküller D vitamini sentezler. Deride D vitamini oluşumunu sağlamak adına düzenli olarak baş, kol, yüz gibi bölümleri güneşle temas ettirmek gerekir. Fakat güneşlenmenin de bir ölçüsü olmalıdır. Fazla güneşlenme D vitamininin etkisini yitireceğinden her gün yarım saat güneşlenme yeterli olacaktır.
Merhaba! Ben Azra Yazganoğlu. Liseyi 3.lükle tamamladıktan sonra istediğim bölüm ve üniversiteye girme hakkı kazandım. Şu an İstanbul Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümü 3. sınıf öğrencisiyim.Geleceğin diyetisyeni olarak güncel konular hakkında araştırmalar yaparak araştırmalarımı paylaşmak adına bu platformda yer almaktayım.