DNA’nın kalıtsal bir materyal oluşu ilk defa 1928’de Frederic Griffith ile 1944’de Avery ve arkadaşları tarafından Pneumococcuus denilen zatürre bakterilerinde transformasyon deneyi ile keşfedilmiştir. Frederick Griffith’in yapmış olduğu deney biyoloji kaynaklarında ‘Griffith Deneyi‘ olarak geçmektedir. Griffith deneyi DNA’nın genetik rolü ile birlikte transformasyon olayına da aydınlık getirmiştir. Griffith genetik materyali tanımlamaya çalışmıyordu; zatürreye karşı bir aşı geliştirmeye çalışıyordu.
Peki Nasıl?
Griffith, deneylerinde R ve S olarak bilinen iki bağlantılı bakteri türü kullandı. R bakterisi petri kabında büyürken, belirgin köşeleri olan ve kapsülsüz bir görünümü olan koloniler yani bakteri kümeleri oluşturduğu gözlemlendi. S bakterisi ise kapsüllü koloniler oluşturduğu gözlemlendi. Kapsüllü görünüm, bakteri tarafından üretilen polisakkarit, veya şeker bazlı tabaka sebebiyle oluşmuş görünümlerdir. Araştırmacılar kapsüllü Pneumokokları ısıtarak öldürmüşler, ezmişler böylece bir özür elde etmişlerdir. Daha sonra bu özütü kapsülsüzlerle karıştırıp farelere enjekte etmişlerdir. Sonuçta farelerin zatürre olmamaları beklenirken zatürre oldukları gözlemlenmiştir. Bunun nedenini araştıran araştırmacılar ölen farelerin kanından örnekler alıp mikroskopta incelediklerinde kapsüllü Pnömokoklar ile karşılaştırmışlardır. O halde kapsüllü Pnömokokların özütleriyle karıştırılan kapsülsüzlerin bir kısmı kapsüllü hale gelmiş olmalıdır. Bu direktifi ise kapsüllü Pnömokokların özütünde bulunan bir madde vermelidir. Bu maddenin hangi madde olduğu araştırılırken DNA olduğu tespit edilmiştir. Tüm bu yapılan çalışmalar sonucunda patojenik ve kapsüllü s tipi bakterilerinin sahip olduğu bir molekül, hastalık yapmayan ve kapsülsüz r tipi bakterileri dönüşüme uğratarak hastalık yapma yeteneğini aktarmış olduğu gözlemleniyor.
Yapılan çalışmayı kısaca görsel halinde özetlersek;
Bugün artık dönüşüm olayı sadece Pnömokoklarda değil H.İnfluenza, Basillus subtilis ve diğer kimi bakterilerde de olduğu gösterilmiştir. Dolayısıyla transformasyon Pnömokoklara özgü bir olay değildir. Bu sonuç, herhangi bir hastalığa neden olan bir bakterinin antibiyotiklere dirençliliğini diğer tip bakterilere de geçirebileceğini gösterir.
Griffith deneyi sonucunda ortaya çıkan gözlemlere de göz atmak isterseniz sitede yayınlanan bir diğer makaleye de bakabilirsiniz 🙂
