İnsan vücudunun farklı ekosistemlerinde bulunan mikroorganizmaların tamamına mikrobiyota denmektedir. Bu mikroorganizmaların genomu ise mikrobiyom olarak adlandırılmaktadır. Yani dinamik bir ortamdaki mikroorganizmalar topluluğudur ve yoğun olarak gastrointestinal sistemde bulunur. İnsan vücudunda mikrobiyotanın oluşumu doğum öncesi dönemde başlar ve temel olarak yaşamın ilk üç yılında şekillenir. Beslenme şekli bebeğin sağlıklı bir mikrobiyota geliştirmesinde önemli rol oynamaktadır.
Daha sonra mikrobiyota büyük ölçüde sabit kalır, yaşlılıkta ve bazı hastalıklar sebebi ile tekrar bir miktar değişim yaşamaktadır. Peki birey için zararlı olabilecek değişimleri fekal transplantasyon ile en aza indirgemek mümkün mü?
Fekal Transplantasyonu Nedir?
Dışkı mikrobiyal nakli (FMT), yeni bir tıbbi kavram değildir. Bu fikir, Çin tıbbında binlerce yıl öncesine dayanıyor ve 1950’lerde Amerikalı bir cerrah ekibinin tedaviyi denemeye başlamasıyla Batı’da ortaya çıkıyor. Bununla birlikte, son on yılda, fekal transplantasyona olan ilgi, Batı tıbbında, gut mikrobiyom araştırmalarında sık sık yapılan atılımlarla birlikte artmıştır.
Dışkı mikrobiyota nakli (FMT), alıcının bağırsak mikrobiyal bileşimini doğrudan
Basitçe ve öncelikle yoğun antibiyotik kullanımı sonunda tahrip olan bağırsak mikroflorasını yenilemek için sağlıklı bağırsak mikroflorasına sahip kişinin bağırsak mikroflorasının hasta kişiye aktarılmasıdır. Fekal nakli, bağırsak enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır ve şu anda obezite, idrar yolu enfeksiyonları ve daha bir çok hastalığın tedavisi için uygulamalar yapılmaktadır.
Fetal Transplantasyonun Uygulanması
- Donör dışkısı, filtrasyon gibi basit bir seri uygulama sonunda hasta kişiye lavman yolu ile doğrudan bağırsağa aktarılır.
- Donör dışkısı bir şekilde burundan besleme yöntemi ile bağırsağa aktarılır.
- Donör dışkısı bir seri işlemden sonra liyofilize edilip bağırsakta çözünen kapsül aracılığı ile oral yoldan hasta bağırsağına aktarılır.
Fekal Transplantasyonu İle Tedavi Edilebilir Hastalıklar
İnsanlarda fekal transplantasyonla tedavi edilen en yaygın bozukluk tekrarlayan Clostridium difficile enfeksiyonudur. Diğer hastalıklar ise;
- Kolorektal kanser
- İnflamatuvar Bağırsak Hastalığı
- İrritabl Bağırsak Sendromu
- Gastrik karsinoma ve Lenfoma
- Autizm
- Otoimmün bozukluklar
- Kronik Yorgunluk Sendromu
- Ekzama
- Saman nezlesi
- Metabolik Sendrom
- Duygu Bozukluğu
Sonuç Olarak
Fetal Transplantasyonu bazı gastrointestinal sistem (GIS) ve GIS dışı hastalıklarda etkili ve kabül edilebilir bir tedavi girişimidir. Intestinal mikrobiyotayı daha iyi tanıdıkça bugün patogenezini bilmediğimiz birçok hastalıkta rolü olduğu ortaya çıkacaktır. Bu tedavinin en önemli eksiği, randomize kontrollü çalışmaların çok az sayıda olması ve uzun dönem sonuçlarının olmamasıdır.
Kaynak ve İleri Okuma:
- dergipark.org.tr/download/article-file/378365
- gaek2019.com/Bilimsel-Program/hakan-temiz
