İnsan Genom Projesi’nin Katkıları

DNA’nın keşfi ve PCR tekniğinin geliştirilmesi ile birlikte gelişimi hızlanan genetik mühendisliğinin, insan genetiğinin haritasını çıkardığı proje olarak bilinen “İnsan Genom Projesi” ile günümüzde hangi genin, hangi karakterden sorumlu olduğu, ortaya çıkan fenotipe sebep genomun ve kalıtsal hastalıkların kuşaktan kuşağa hangi genler aracılığı ile aktarıldığı gibi pek çok konuya ışık tutmuştur.

İnsan Genom Projesi’nin Amacı

1990 yılında başlayan ve PCR’ın keşfi ile hız kazanarak, 2003 yılının nisan ayında tamamlanan İnsan Genom Projesi’nin amacı, insan genomunu haritalamak, genetik hastalıklar hakkında bilgi edinmek, genetik mühendisliğinin insan için kullanımını kolaylaştırmak, genetik hastalıklara çare bulmak, kısırlık gibi sorunlarda yapay döllenme gibi alternatifler geliştirmek, doku ve organ nakillerinde uyumluluk oranını hesaplamak ve yapay organ ve doku geliştirmek, tür içi ve türler arası akrabalık derecesinin hesaplanmasını sağlamak ve coğrafi açıdan varyantların nasıl dağıldığını anlamak, kanser gibi hastalıklarda etkili olan genlerin saptanmasını sağlayarak kanser gibi hastalıklara çare bulmak.

İnsan Genom Projesi’nin Katkıları Nelerdir?

İnsan Genom Projesi ile günümüzde pek çok hastalığın hangi gende oluşan mutasyonlar sonucunda meydana geldiği bilinmektedir. Günümüzde genetik mühendisliğinin de gelişmesi ile birlikte, insanlarda diyabet gibi hormon üretimi sorunlarından kaynaklanan hastalıklar için ilaçlar geliştirilmektedir. Örneğin insulin ve glukagon hormonlarınından sorumlu olan genlerin ve bilinmesi biz o genlerin bakterilere transforme edilerek üretilmesi lüksünü sağlamaktadır. Bunun gibi pek çok hastalığa bu şekilde çözüm geliştirilmiştir.

Bölgeye özgü hastalıkların coğrafi yayılımı ve sıklığı hakkında daha kesin bilgiler edilebilmektedir. Anne ile babanın çocuklarının hangi hastalık ile dünyaya gelme oranının ne kadar olduğu bilinebilmektedir. Bununla birlikte, daha önceden süre gelen araştırmalar ile genetik modifiye bebekler sayesinde hastalık ile dünyaya gelmeden embriyonik dönemde genetik hastalıklar tedavi edilebilmektedir. Bu duruma geçenlerde Çin’de gerçekleşen genetik modifiye bebek deneyini örnek gösterebiliriz.

İnsan Genom Projesi, bizlere yetersiz organ bağışı sonucunda gerçekleşen ölüm oranını düşürme olanağı sunuyor. Organ bağışının zaten yetersizliğinin aşikar olduğu günümüzde, doku uyuşmazlığından çoğu organ sahibini bulamıyor. Bunun önüne geçebilmek için doku mühendisliği tıp, genetik ve biyomühendislik ile paralel çalışmalar yürütüyor. Gelecekte derin dondurucudan sizinki ile %100 uyumlu organınızı alıp kullanmanız oldukça sıradan bir durum haline gelecek gibi görünüyor ve bunun bu şekilde bir hal almasının en büyük yardımcılarından biri yine İnsan Genom Projesi‘dir.

İnsan Genom Projesi‘nin yararları oldukça fazladır. Adli tıpta dahi genetik karşılaştırma delil olarak kullanılabilmekte ve genetik benzerlikten dahi suçlu tespit edilebilmektedir. Anne ve babalık testleri, miras ve velayet davaları kolaylıkla sonuçlandırılabilmektedir.

Genetik mühendisliği sayesinde pek çok genetik yatkınlık ile alakalı hastalık, o genlerin susturulması ile tedavi edilebilmektedir. Bu durumu yine hali hazırda bundan yıllar önce gerçekleştirilen İnsan Genom Projesi‘ne borçluyuz.