Yeni bir kardeş, çocuk için kabullenmesi gerçekten zor bir durumdur. Çocuğun yeni kardeşi kabullenmesini çocuğun yaşı, ailenin çocuğa yaklaşımı ve çocuğun kişilik özellikleri gibi birçok faktör etkilemektedir. Burada önemli olan çocuğunuzun kıskançlık derecesi ve kardeşlerin birbirlerine karşı olan olumsuz davranışlarıdır.
Çocukların yaşına ve kişilik özelliklerine göre yeni kardeşe alışması ve kardeşini kabullenmesi farklılık gösterebilir. Çocuğunuzun bu dönemi daha az sancılı geçirmesi ve kardeşini kabullenmesini kolaylaştırmak için çeşitli önlemler alabilirsiniz. Bu önlemler sizin ve çocuğunuzun özelliklerine ve yaşam şartlarına göre değişeceği için en sağlıklı önerileri çocuğunuzun yaşı ve gelişimin özelliklerine ve aile yapınıza göre bir yol çizecek Çocuk Gelişim Uzmanından alabilirsiniz.
Çocuklarda Kıskançlık İki Şekilde Görülebilir:
- Bazı çocuklar kardeşlerini kıskandığını açıkça belli ederek bebeği sevmediğini, onu istemediğini ve evden gitmesini istediğini söylerler. Çocuk ebeveynlerinin onu artık sevmediğini düşünüp ilgilerini çekmek için kardeşine zarar verebilir.
- Bazı çocuklarsa ebeveynlerinin kaybettiği ilgisini geri kazanmak için kardeşlerine aşırı ilgi ve sevgi gösterirler. Hatta bebeğin ebeveyni gibi davranarak anne babayı bebeğe dikkat etmeleri konusunda uyarabilirler.
Çocuklarda Kardeş Kıskançlığı Belirtileri Nelerdir?
- Ebeveynlerden uzaklaşma,
- Kardeşe kaba davranma,
- Sürekli sinirli olma,hırçın davranma durumu,
- Kekemelik,
- Kazanmış olduğu becerilerde geriye dönmesi (yürümeden emeklemeye geri dönme vb.)
- Bebekçe konuşma,
- Yalancı emzik kullanmamasına rağmen bu alışkanlığa geri dönme isteği,
- Anneye aşırı bağlılık,
- İçe kapanıklık,
- Yalnız uyuyamama,
- Tırnak yeme,
- Sürekli kabus gördüğünü söylemesi,
- Tik başlaması,
- Aşırı yeme yada iştahın azalması,
- Okul çocuğu ise başarısının düşmesi.
Çocuğunuz bu davranışları sergiliyorsa en kısa zamanda mutlaka bir uzman desteği almalısınız.
Anne Ve Babalar Kardeş Kıskançlığını Engellemek İçin Nasıl Davranmalı?
- Çocuğunuzu bu duygusundan ötürü suçlamak,yargılamak ve cezalandırmak son derece yanlıştır.
- Öncelikle çocuğunuza doğumdan önce kardeşi olacağını söyleyin.
- Kardeşle beraber evdeki düzen farklılaşsa da,çocuğunuzu her zaman seveceğinizi ona olan duygularınızın hiçbir zaman değişmeyeceğini çocuğunuza anlatın.
- Bebek için seçilen isimde ve eşyalarda çocuğunuzun fikrini alabilirsiniz.
- Anne hamilelik,doğum ve sonrasında bebeğin bakımıyla daha fazla meşgul olacağı için ailede başka bir kişinin mesela babanın,doğumdan önce çocuğun yaşamsal rutinlerini üstlenebilir. Örneğin; parka gitme,yemek saati gibi.
- Çocuğunuz kardeşine zarar veriyorsa,aşırı tepki göstermeden çocuğa net ama sert olmayan bir uyarıda bulunun. Yeterince net sınır koyamayan veya büyük çocuğuna karşı suçluluk hisseden ebeveynler bebeğin zarar görmesine sebebiyet verebilirler.
- Çocuğunuza bebeğin daha çok küçük olduğu ve henüz kendi ihtiyaçlarını karşılayamadığını anlatınız.
- Çocuğunuzun bebeklik fotoğraflarını ortaya çıkarın,bu ilginin bebekken ona da verildiğini anlatın.
- Kardeşinin doğduktan sonra bir süreliğine anne babanın yatak odasında yatacağını ve sonrasında kendi odasına geçeceğini söyleyin ve ” Aynen sana yaptığımız gibi” notunu da mutlaka düşün.
- Aynı zamanda kardeşi doğduktan sonra çocuğunuza ” artık sen ablasın/abisin” gibi cümleler kurmayın,onunda bir çocuk olduğunu unutmayın.
- Kardeşler arasında kıskançlık hissettiğinizde onları birbirinden uzaklaştıracak değil,yakınlaştıracak ortamlar yaratmaya çalışın ve fiziksel şiddet olmadığı sürece kardeşlerin arasına girmemeniz daha uygun olacaktır.
- Anne ve baba olarak yeni kardeşe övgü dolu cümleler kurmamaya ve çocuklar arasında ayrımcı cümleler kullanmamaya özen gösteriniz. Örneğin; ” O daha zeki, sen geç anlıyorsun,senin derslerin kötü, sen zaten hep böylesin” gibi cümleler çocukları birbirinden uzaklaştırır ve kardeş kıskançlığı hayatları boyunca devam edebilir.
- Paylaşılamayan eşya yada oyuncak için için adil bir plan yaparak,uymalarını sağlayın,uymadıkları zaman paylaşılamayan oyuncak yada eşyayı ikisininde kullanımından kaldırın.
- Olumlu davranışları pekiştirip ödüllendirin,sık sık sevginizi dile getirin.
- Kardeşinin bakımında çocuğunuzdan yardım ve katkı isteyin.Birlikte mama hazırlayabilir,bebeği birlikte besleyebilirsiniz.
- Aile büyüklerine ve yakın dostlara yalnızca bebekle ilgilenmemelerini,büyük çocuğa da alışık olduğu tarzda ilgi ve sevgi göstermelerini söyleyin.”Kardeşin doğunca senin pabucun dama atıldı” gibi cümleler kurmamaları konusunda uyarın.
- ”Aman kıskanmasın”diyerek çocuğunuzu aşırı ilgi ve hediyelere boğmayın.”Onu sevmiyoruz,seni daha çok seviyoruz”,”Sen bizim ilk göz ağrımızsın”gibi sözlerle abartılı ve yapmacık ilgi de göstermeyin.
- Kardeşiyle ilgili karışık duyguları olan çocukların konu edildiği öyküler okuyun.Çocuk hikayedeki büyük olan çocuk ile özdeşim kurar ve duygularında yalnız olmadığını anlar.Rahatlar ve kendini farkında olmasa da suçlamaktan vazgeçer.
Kaynak Ve İleri Okuma:
- http://www.milliyet.com.tr/kardes-kiskancligi-belirtileri-ve-pembenar-detay-cocuk-2635548/
- https://www.haberturk.com/saglik/haber/1148537-kardes-kiskancligi-cocugunuzu-bakin-nasil-etkiliyor
Psikolojim neden bozukmuş şimdi anladım