Serebral palsi (CP), bireyin hareket etme, denge ve duruşunu koruma kabiliyetlerini etkileyen bozukluklar grubudur. CP çocukluktaki en yaygın motor sakatlıktır. Serebral beyinle ilgili, palsi ise kasların kullanımında problem veya zayıflık anlamına gelmektedir.
Serebral palsinin nedeni, anormal beyin gelişimi ya da bu gelişlimi etkileyecek bir hasar oluşmasıdır.
Semptomlar
- CP’nin semptomları kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
- İleri seviye CP’den muzdarip bir kişi yürüyebilmek için özel ekipmana ihtiyaç duyabilir hatta yürüme yetisini tamamıyla kaybetmiş ve hayat boyu bakıma ihtiyaç halinde olabilir. Daha hafif vakalarda ise yürüyüş biraz garip bir şekilde olsa da kişi yardıma ihtiyaç duymadan hareket edebilir.
- CP, yaş ilerlemesiyle kötüye gitmez. Ancak semptomlar farklılaşabilir.
- CP’den muzdarip tüm bireyler hareket ve postür problemleri yaşarlar.
Görülebilecek diğer semptomlar:
- Zihinsel engellilik
- Krizler
- Görme, duyma, konuşma problemleri
- Omurgada değişiklikler (skolyoz)
- Eklem problemleri (kontraktür)
CP Tipleri
CP’nin sınıflandırılması ilgili ana hareket bozukluğuna göre yapılır. Beynin etkilenen bölgesine göre bir veya birden fazla durum vuku bulabilir:
- Kas katılığı (spastisite)
- Kontrol edilemeyen hareketler (diskinezi)
- Zayıf denge ve koordinasyon (ataksi)
Dört ana tip CP vardır:
- Spastik serebral palsi
- Diskinetik serebral palsi
- Ataksik serebral palsi
- Karma serebral palsi
Erken Teşhis
6 Aydan Küçük Bebeklerde
- Yatar pozisyondan kucağa alındığında başın geride kalması
- Bebeğin kaslarında katılık/aşırı yumuşaklık hissedilmesi
- Kucakta iken sırtını veya başını kendini uzaklaştırmak ister gibi aşırı uzatması
- Kucağa alındığında bacakların gerginleşip çarpıklaşması
6 Aydan Büyük Bebeklerde
- Herhangi bir yöne yuvarlanamama
- Ellerini bir araya getirememe
- Ellerini ağzına götürmede zorlanma
- Sadece bir eliyle uzanmaya çalışıp diğer eli yumruk halinde tutma
10 Aydan Büyük Bebeklerde
- Bir elle ve bir ayakla iterken diğer el ve ayağı sürükleme şeklinde dengesiz emekleme
- Kalçası ya da dizleri üzerinde ilerleyebilme ama dört ayak pozisyonunda ilerleyememe
durumları görülüyorsa doktora başvurulmalıdır.
Tedavi ve Destek
Serebral palsi için kesin bir çözüm yoktur. Ancak bu durumdan muzdarip hastaların yaşam koşullarını yükseltici tedaviler uygulanabilir. Tedaviye mümkün olduğunca erken başlamak önemlidir.
Tanı koyulmasının ardından uzmanlar tarafından aile ile birlikte, çocuğun full potansiyeline ulaşmasi için, tedavi ve rehabilitasyon planı çıkarılır.
Sürece genellikle ilaç tedavisi, ameliyat, fiziksel, işlevsel ve konuşma terapileri dahildir.
