Obezite, günümüzün en büyük sağlık sorunudur. Bu yüzden bariatrik cerrahi; yunanca “baros” yani kilo kelimesinden gelmektedir. Son yıllarda oldukça popülerdir. Çünkü kulağa diyet ve spor kadar zahmetli ve uzun bir süreç gibi gelmiyor. Halk arasında ‘Mide küçültme ameliyatı’ olarak da bilinir. Fakat bariatrik cerrahinin birçok çeşidi mevcuttur.
Bariatrik Cerrahi Çeşitleri
Restriktif (yemeyi kısıtlayıcı) operasyonlar: Sadece mide boyutu küçültülür.
- Gastrik band (ayarlanabilir mide bandı)
- Sleeve Gastrektomi (Tüp Mide)
Malabsorptif (emilimi kısıtlayıcı) operasyonlar: Hem mide boyutu küçültülür, hem de bağırsakların emilim gücü kısıtlanır.
- Roux en Y Gastrik Bypass (RYGB)
- Mini Gastrik Bypass (MGB)
- Biliopankreatik Diversiyon (BPD)
Bu ameliyatların her birinin avantajları ve dezavantajları vardır. Zayıflama sürecinde en sağlıklı ve en güvenli yol diyet ve spordur. Fakata BKİ‘i 40’ın üstünde olan morbit obez bireylerin veya BKİ’i 35’den yüksek ve kronik bazı hastalıkları bulunan ve bu nedenle önemli sağlık sorunları yaşayan kişilerin egzersiz yapması oldukça güçtür. Leptin (tokluk hormonu) dirençleri de olduğu için diyete uyumları da pek mümkün değildir. Bu bireylerde bariatrik cerrahi, obezite ile ortaya çıkan birçok hastalığın önüne geçebilmek amacıyla uygun bir çözüm yoludur.
Yapılan araştırmalara göre obezite ameliyatı olmuş kişilerin, olmayanlara kıyasla, daha düşük oranda obeziteyle ilişkili kanserlere yakalandığını bulunmuştur. Bunun sebebi genel olarak obez bireylerin sadece diyet ve spor ile hedeflenen kilo kaybı girişimleri vücutta %7-10’luk bir kilo kaybıyla sonuçlansa da, obezite (bariatrik) ameliyatları, gerekli hayat tarzı değişikleriyle desteklendiğinde, ilk yılda yaklaşık olarak %80 oranında kilo kaybını sağlamaktadır.
Bariatrik Cerrahi Kimlere Uygulanabilir?
- Beden kitle indeksi 40’ın üzerinde veya obeziteden kaynaklanan hastalıkları bulunan 35-40 arası hastalar.
- En az 5 yıldan bu yana tedavi edilemeyen obezite hastalığının bulunması.
- Bir yıllık ilaç ve diyet sonucunda kilo verememiş bireyler.
- 20 – 65 yaş arasındaki obez bireyler
- Ameliyata engel bir durumu olmayan bireyler
Bariatrik Cerrahi Kimlere Uygulanamaz?
- Endokrinolojiyi ilgilendiren bir hastalığı olanlar
- Aşırı alkol veya uyuşturucu madde bağımlısı olan bieyler
- 20 yaşından küçük veya 65 yaşından büyük bireyler
- Ameliyat sonrası bariatrik cerrahi diyet programını uygulayamayacak bireyler.
Bariatrik cerrahi sonrasında tekrardan kilo kazanımı çok sık rastlanılan bir durumdur. Ameliyat sonrası ilk bir yıl kilo alımı değil hızlı bir şekilde kilo kaybı gözlenir. Fakat hastaların %60′ ı uzun dönemde diyete uymadığı için eski kilosuna geri dönmüştür. Bunun önüne geçebilmek için;
- Gerçekçi hedefler belirlenmeli
- Yeterli sıvı tüketimi sağlanmalı
- Katı ve sıvı besinlerin birlikte tüketilmemeli
- Ana ve ara öğün saatlerine uyulmalı yemek saatinde TV veya telefonla ilgilenilmemeli
- Gerekiyorsa vitamin mineral ve protein desteği diyetisyen ve doktor kontrolünde başlanılmalı
- Diyetisyenin verdiği alternatifli listeye uyulmalı daha az veya daha fazla besin tüketilmemeli
Her ne kadar kolay ve pratik bir çözüm olarak görünse de bariatrik cerrahi; çok aşamalı bir diyet süreci içerir. Birçok besin hayatın geri kalanı boyunca tüketilemez (gazlı içecekler, abur cuburlar, paketli gıdalar, fast food vb.).
Eğer sağlıklı bir diyet ve egzersiz programı ile de kilo verebiliyorsanız kesinlikle bu yola başvurmayın derim. Sadece daha kolay olduğu için seçilecek bir tercih olarak görmeyin.
Sağlıkla kalın.
Kaynakça:
- https://www.aygunkuyumcu.com/dosya/bariatrik-cerrahi-oncesi-ve-sonrasi-beslenme.pdf
- Aills, L., Blankenship, J., Buffington C., Furtado M., & Parrot, J. (2008). ASMBS aillied health nutritional guidlines for the surgial weight loss paient. Surgery for Obesity and Related Diseases, 4(5), S73-108
- Bariyatrik Cerrahi Prof.Dr. Ahmet Çorakcı Ufuk Tıp Fak. End.ve Met.BD
- Ann Intern Med 1995;122:481—6. , Diabetes Care 1994;17: 961—9. , Prev Med 2007;45:348—52. 5
